“Wat houdt het leven in een eco-community precies in? Delen jullie alles met elkaar? Een community is niks voor mij want ik heb behoefte aan privacy.” Dit zijn enkele opmerkingen die ik de afgelopen 3 jaar heb gehoord. Sinds 2020 woon ik met mijn gezin in de eco-gemeenschap LiberTerra. Mijn ervaringen deel ik graag in deze blog.
LiberTerra
Laten we bij het begin beginnen. Samen met mijn vriend en onze 2 dochters wilde ik kleiner, groener en duurzamer gaan wonen. We woonden in een vinex-wijk met meer dan 60 kinderen in de straat. Het voelde als een dorp in een stad, maar we waren op zoek naar iets anders. Tijdens onze zoektocht naar een andere manier van wonen kwamen we uit bij de eco-gemeenschap LiberTerra (Vrije Aarde).
Duurzaamheid
Duurzaamheid is de belangrijkste pijler bij LiberTerra. Naast dat het een plek is om te wonen en samen te leren, bieden we hier educatieve activiteiten aan. De focus van onze open dagen, workshops en inspiratiesessies ligt op biobased bouwen en de WEconomy**. Dit sluit volledig aan bij onze waarden en wensen!
Diverse mensen en levensfasen
Onze gemeenschap is zeer divers. We wonen hier met 16 volwassenen en 5 kinderen. En de eerste baby is op komst! De jongste volwassene is 30 jaar oud en de oudste is 62 jaar oud. Dit betekent dat we allemaal in verschillende levensfasen zitten en elkaar mooi aanvullen. Soms heb ik oppas nodig voor mijn dochters, en de buurvrouw vraagt soms of we de hond willen uitlaten.
Sociocratie
Binnen onze gemeenschap hanteren we sociocratische besluitvorming. Hierbij krijgt iedereen de kans om gehoord te worden. Het is geen democratie waarbij de meeste stemmen gelden. Als er een besluit moet worden genomen, doen we eerst een rondje waarbij iedereen zijn mening kan geven, zonder onderbrekingen van anderen. Indien nodig doen we nog een rondje om je mening aan te passen op basis van wat anderen hebben gezegd. Vervolgens wordt er een samenvatting gemaakt en wordt er een voorstel geformuleerd. Dan wordt er gevraagd of iedereen akkoord kan gaan met het voorstel. Dat wil zeggen dat je geen overwegende bezwaren hebt om ermee in te stemmen. Dit proces lijkt soms langer te duren, maar uiteindelijk wordt iedereen gehoord en is er een breed draagvlak.
Hoe ontstaat een gemeenschap?
Wij hadden het geluk dat er al veel voorbereidend werk was gedaan door onze initiatiefneemster. Zoals het opstellen van een businessplan, het regelen van vergunningen en het vinden van een locatie. Het vormen van de community gebeurde zeer zorgvuldig. Na verschillende bewonersbijeenkomsten ontstond er een soort selectiecommissie van toekomstige bewoners.
Aangezien duurzaamheid de belangrijkste pijler is bij LiberTerra, was het belangrijk dat potentiële bewoners zich daarbij konden aansluiten. Dit heeft ook bepaald hoe we onze huizen hebben gebouwd en ingericht, namelijk met een biobased aanpak, aangevuld met tweedehands en andere duurzame opties.
Opbouwen van een gemeenschap is een belangrijk aspect. Vanaf het begin waren onze bijeenkomsten niet alleen praktisch, maar was er ook ruimte voor sociaal contact, waarbij we elkaar beter leerden kennen. Dit is hoe onze eco-community is ontstaan. Er zijn natuurlijk vele andere manieren om een gemeenschap te vormen.
Delen en lenen
Veel gemeenschappen lopen vast op zaken als geld, macht en seks. Een van de dingen die ik vaak moet uitleggen aan mensen is dat we niet elkaars partners delen. We hebben allemaal ons eigen huis met alle voorzieningen, zoals een badkamer en keuken. De wasmachine wordt wel gedeeld door een groep mensen. Deze bevindt zich in ons Kenniscentrum, een gebouw waar we vergaderen en ook workshops en andere activiteiten organiseren. Bovendien wordt het verhuurd voor bijvoorbeeld bedrijfsuitjes. Naast materiële zaken delen we ook kennis, ervaring en ons uitgebreide netwerk als bewoners. Enorm waardevol!
Privacy
Het grappige is dat privacy door bijna alle bewoners van onze community als zeer belangrijk wordt ervaren. Dat zou je misschien niet verwachten als je in een gemeenschap gaat wonen, maar we hebben het onderwerp privacy ook met elkaar besproken. Allereerst is het volkomen acceptabel om aan te geven dat het niet uitkomt als een buur op bezoek komt. Soms zijn de gordijnen nog dicht, wat ook aangeeft dat het niet uitkomt. Een van de buren bedacht het stoplichtsysteem met gekleurde rondjes op het raam. Rood betekent “het komt nu niet uit”, oranje betekent dat je wel iets kunt vragen en groen betekent “welkom”.
Wonen in een eco-community
Ik vind het geweldig om hier te wonen. Ik leer ontzettend veel van mijn buren, bijvoorbeeld over tuinieren, en ik raak geïnspireerd door de ideeën en suggesties van mijn buren, zoals vogels observeren. Ik kan ook mijn eigen kennis en ervaring delen. Daarnaast is er altijd wel iemand beschikbaar als oppas, hebben we plezier en leren we van elkaar. We hebben het voordeel van een yogadocent op het terrein, en we organiseren vaak vrouwenkringen waarin alles kan en niets moet. Een buurvrouw zei eens: ‘Je hoeft alleen maar ja te zeggen’, en zo is het ook. Er is altijd wel iemand met een leuk idee, een andere invalshoek of iets waar ik nog niet aan had gedacht. Mijn kinderen kunnen altijd bij iedereen terecht, het gezegde ‘It takes a village to raise a child’ is hier vaak van toepassing.
Grenzen stellen
Iets waar ik van tevoren niet veel over nadacht, is dat het wonen in een gemeenschap ontzettend leerzaam is. Ik heb mezelf de afgelopen 2 jaar veel beter leren kennen. Waarom reageer ik op deze manier? Welke behoefte zit daarachter? Wat ik heel waardevol vind, is dat we hier een aantal mensen hebben die veel ervaring hebben met geweldloze communicatie. Er is nu een groepje ontstaan van mensen die meer willen leren en oefenen op dit gebied. Ook als er conflicten ontstaan, kunnen ze samen worden onderzocht tijdens zo’n avond, wat kan helpen bij het oplossen ervan.
Iedereen is uniek
Wat ik zo mooi vind aan onze gemeenschap, is dat iedereen in zijn waarde wordt gelaten. We gaan respectvol met elkaar om en zorgen ervoor dat irritaties worden uitgesproken als ze ontstaan. Een voorbeeld dat ik vaak geef, is dat tijdens de corona pandemie de helft van de bewoners zich liet vaccineren en de andere helft niet. Dit heeft totaal geen problemen veroorzaakt, en dat vind ik heel bijzonder.
Cultuur creëren
We zijn nu echt in een andere fase beland. Het gaat nu niet zozeer meer over bouwen en praktische zaken, maar veel meer over hoe we onze cultuur verder vorm willen geven. Binnenkort hebben we weer een communitydag waarbij dit soort onderwerpen centraal staat. Deze dag wordt georganiseerd door de sociale kring, een groep mensen uit de gemeenschap die verantwoordelijk is voor de groepsvorming, het opbouwen van de gemeenschap en het helpen bij eventuele conflicten.
We organiseren regelmatig open dagen en inspiratie tours over een bepaald onderwerp. Ook is het mogelijk om ons Kenniscentrum af te huren voor een vergadering, hei-sessie of andere leuke bijeenkomst. Je kan dan een rondleiding erbij boeken in een aantal huisjes en/of het naastgelegen voedselbos. Kijk op LiberTerra Geestmerambacht voor meer informatie.
* Betekenis community; een groep gelijkgestemden. In dit geval wonen ze met elkaar in ecologisch gebouwde huizen.
** Weconomy wordt gevormd door 6 economische vormen die samen zorgen voor de transformatie van bezitten naar benutten volgens Jan Jonker. De circulaire (niet lineair maar grondstoffen opnieuw gebruiken), functionele (niet het product maar de functie), biobased (met hernieuwbare bronnen), samenwerking, deel (geen bezit maar delen) en zelfmaak economie zijn hier onderdeel van. (Bron: Werken aan de nieuwe economie, Jan Jonker)
Fotocredits: de eerste foto is gemaakt door Susanne Breed en de andere foto’s zijn afkomstig van, en eigendom van, Studio Duurzaam Wonen.
